Xây dựng hệ thống máy móc cho xưởng vừa nhỏ

Hình ảnh xưởng tại Axminster

Xây dựng hệ thống máy móc cho xưởng làm mộc vừa và nhỏ  đòi hỏi những hiểu biết căn bản tư quy mô sản xuất đế sản phẩm làm ra, không những vậy nó còn phụ thuộc nhiều vào tính cách, sở thích của người đầu tư, xưởng làm mộc không gì khác chính là sự phản ánh bộ mặt và tính cách chủ nhân của nó.

Có hai căn cứ cơ bản để lựa chọn máy móc:

• Sản phẩm làm ra
• Quy mô sản xuất

Tất nhiên số tiền đầu tư là quan trọng nhưng trước hết bạn phải hiểu được mình đang làm gì. Bạn không thể sản xuất quy mô lớn với số tiền ít ỏi. Vậy trước tiên hãy xác định nhu cầu của mình và điều chỉnh sao cho hợp lý nhất với số tiền mà chúng ta có khả năng

Bao trùm ở hai căn cứ trên thì mình thì tạm phân hạng ra 3 đối tượng chính trong nghành mộc:

• DIY làm cho gia đình
• Tiệm cận chuyên nghiệp 
• Sản xuất theo quy mô công nghiệp 

DIY làm theo đam mê phục vụ sở thích bản thân và đóng vài đồ cơ bản cho gia đình: tủ để đồ, kệ sách, giường...vv. Đây đều là các sản phẩm nội thất nhỏ vì vậy nó không yêu cầu máy móc năng suất làm việc cao, hoạt động liên tục hay độ chính xác tuyệt đối.  Ở phân hạng này tôi có lời khuyên như sau vì hầu hết các bạn DIY là theo 2 tiêu chí cơ bản: đam mê muốn tự tay làm ra sản phẩm, chi phí đầu tư thấp nhất có thể. Trong khi tay nghề lại không thực sự cao. Vậy những máy cơ bản mà các bạn nên có bao gồm: cưa bàn( tất nhiên là quan trọng nhất) để xẻ gỗ và định hình phôi vài model theo mình biết như Makita MLT100, Nototec 25102, Bosch GTS10XC. Cưa đĩa để cắt ván, rong gỗ, cắt khúc gỗ linh hoạt trong mọi không gian. Bào thẩm (như Grizzly G0725) để bào phẳng một mặt sau đó sử dụng bào cuốn để bào phẳng mặt còn lại và định hình chiều dày gỗ theo mong muốn( Grizzly G0790, Dewalt DW735, Makita 2102NB, thẩm cuốn liên hợp bãi). Cưa vòng để cắt các chi tiết lượn. 

Tiếp đến là công đoạn liên kết: đơn giản và ai cũng làm được chắc chắn phải là Kreg Pocket Hole. Theo mình đây là một công cụ rất tuyệt vời mà các bạn nên đầu tư. Nó có giá từ 1 đến 4tr tùy vào chất lượng và nguồn gốc. Nó có thể đóng được rất nhiều sản phẩm từ tủ, bàn, giá sách. Ở một level cao hơn các bạn có thể tự làm mộng âm dương truyền thống bằng cưa, máy đục mộng, đục tay hoặc khoan.  Ngoài ra máy phay cầm tay là 1 thứ cũng không thể thiếu, nó giúp các bạn tạo hình phôi gỗ theo hình dạng mong muốn như chạy chỉ, đánh rãnh, đánh cạnh...Vài model tham khảo như Maktec MT362 có giá hơn 2tr hoặc ở mức cao hơn với đầu cắm hút bụi và đèn led bạn có thể mua Bosch GOF1600CE. Sau khi đã tạo hình phôi theo hình dạng mong muốn, việc liên kết chúng lại với nhau thì có 2 thứ cũng rất cần thiết đó là keo và cảo kẹp. Bạn nên dùng keo Titebond. Kinh nghiệm cho thấy đây là loại keo có độ kết dính cực tốt lên đến 4000psi, tuổi thọ đã được kiểm chứng qua các sản phẩm có thời gian sử dụng trên 50 năm. Cảo kẹp thì có rất nhiều loại từ cảo F, cảo ống nước, cảo song song...vv. Nhưng kinh tế và linh hoạt trong sử dụng cũng như đảm bảo lực kẹp lớn thì cảo ống nước là lựa chọn tốt nhất. Chi tiết xem bài cách chọn cảo kẹp gỗ.  Cuối cùng là xả nhám sản phẩm. Ở đây mình khuyên nên dùng máy chà nhám rung hoặc xoay. Các model các bạn có thể mua của Makita và Bosch cao cấp hơn có Festool. Mọi thứ đều được bán ở Việt Nam. Trong danh sách kể trên mình không nói đến cưa trượt đa góc vì thực chất nếu DIY các bạn vẫn có thể sử dụng cưa bàn và thay thế dc hầu hết chức năng của nó. Trừ khi bạn làm việc trên các phôi gỗ quá dài và thường xuyên cắt góc như khung tranh thì hãng nghĩ tới nhé.

Bênh cạnh đó yêu tố về vệ sinh môi trường, sức khỏe, tác phong làm việc  cũng rất quan trọng cho nên hãy cố gắng đầu tư một chiếc máy hút bụi cùng bàn thao tác (workbench). Vài lựa chọn tiêu biểu như Shaker, Festool MFT, Roubo, các bạn có thể mua hoặc tự đóng. Về hút bụi trước tiên các bạn nên đọc qua các bài viết trước đây trước khi quyết định.

Tiệm cận chuyên nghiệp. Nó xuất phát từ một bạn nào đó đam mê diy sau một thời gian cảm thấy mình có thể kiếm tiền được từ gỗ hay chỉ đơn giản là các bạn có 1 số vốn nhất định đang muốn đầu tư sản xuất nội thất với hi vọng thu được những thành công nhất định. Ở hạng mức này người đầu tư bắt đầu nghĩ đến sản phẩm thế mạnh của mình và sẽ đầu tư máy móc xoay quanh các sản phẩm đó. Quy mô sản xuất từ 1-3 người. diện tích xưởng khoảng 50-100m2. Các sản phẩm chủ yếu là nội thất và ngoại thất. Tuyêt đối các bạn không nên dàn trải sản phẩm khi đó bạn sẽ bắt đầu một cuộc chơi đầu tư máy móc không có điểm dừng. Lấy ví dụ khi các sản phẩm của bạn chủ yếu là nội thất nghĩa là nó sẽ không yêu cầu máy móc lớn. Bạn không nên mua máy Tupi về để sản xuất các sản phẩm như giường, tủ, bàn ghế vì đơn giản máy phay bàn sẽ làm tốt hơn máy Tupi rất nhiều. Chi tiết các bạn có thể tham khảo bài viết so sánh máy phay bàn và máy tupi. Dù sản phẩm trải dài và khá giống với nhu cầu của người DIY nhưng máy móc cho người làm gỗ tiệm cận chuyên nghiệp vẫn có rất nhiều khác biệt: bạn không nên mua các dòng cưa portable như Makita MLT100 hay Bosch 10XC để xẻ gỗ, chắc chắn nó không đáp ứng được nhu cầu sản xuất của các bạn. Bạn phải nghĩ đến các dòng cưa hybrid, cabinet hoặc cưa bàn trượt với mâm hay mặt bàn bằng gang đúc, máy nặng với kết cầu đầm chắc sẽ giúp đem lại hiệu năng cao nhất có thể.

Bài viết chọn mua cưa bàn theo nhu cầu sử dụng sẽ giải đáp rõ ràng hơn. 1 chiếc cưa bàn trượt để rong cạnh, cắt ván nhanh chóng, 1 chiếc cabinet hoặc hybrid để linh hoạt với những phôi gỗ vừa và nhỏ. Làm kiếm tiền nghĩa là bạn sản xuất sản phẩm và bán ra ngoài thị trường điều đầu tiên nó phải đảm bảo yếu tố thẩm mỹ vì khách hàng luôn luôn là những người khó tính. Do vậy máy đục mộng là điều kiện tiên quyết phải có. Từ máy tàu có giá hơn 3tr đến các máy hàng hiệu như Festool Domino DF500 hay JET 719A, Festool Domino XL. Tất cả phụ thuộc vào ngân sách, yêu cầu chất lượng sản phẩm của mình. Tất nhiên bạn có thể mua máy 3tr để làm ra sản phẩm nhưng rõ ràng là bạn phải mất nhiều công đoạn hơn trong việc hoàn thiện vì rẻ luôn đi cùng yếu tố không chính xác. Công đoạn ra phôi còn cần đến 2 máy quan trọng nữa là bào cuốn và bào thẩm. Bào cuốn thì có nhiều lựa chọn như Dewalt DW735, hàng bãi nhật hoặc đài loan. Thẩm thì khó mua hơn do hiếm hơn, hàng đài loan bán tại Việt Nam toàn 3 pha. Những máy này thường cắt giảm nhiều bộ phậm để giảm chi phí sản xuất. Nếu không gian nhỏ và muốn tiết kiệm số tiền đầu tư cũng như đảm bảo được hiệu năng cao thì bạn nên thử với  chiếc máy bào cuốn thẩm liên hợp Woodfast PT310X. Công đoạn định hình phôi gỗ như làm huỳnh cửa, chạy hèm khuôn bao... có 2 lựa chọn là máy phay bàn và máy tupi. Nếu đã đọc bài bên trên thì các bạn tự biết chọn ra cho mình chiếc máy nào phù hợp. Để xẻ gỗ, cắt các chi tiết cong tròn thì phải cần đến cưa lọng vòng. Máy này khá dễ mua nhưng mua được hàng theo tiêu chí đẹp, không bụi mà vẫn đảm bảo hiệu năng thì không phải dễ. Hàng bãi nhật thì khá hiếm phải đặt trước hoặc quen biết, lựa chọn lưỡi cũng không được đa dạng và thường phải hàn. Hitachi CB75F là chiếc cưa xẻ gỗ tốt nhưng dùng lưỡi nhỏ để cắt lượn thì rất khó khăn. Woodfast BS350X. với công suất 1500W khả căng cắt cao tối đa 33cm cũng là 1 lựa chọn đáng chú ý. Sản xuất nội thất bạn cần 1 chiếc máy có công suất tối thiểu khoảng 1400W trở lên. Với những bạn hay làm đồ chơi thì có thể chọn công suất nhỏ hơn. Ở công đoạn hoàn thiện bạn cần máy chà nhám thùng và các máy chà nhám cầm tay. Nhám thùng phân khúc này thường được liệt kê vào danh mục Small Workshop nếu các bạn hay dạo 1 vòng quanh các shop bán máy móc bên nước ngoài. Vài lựa chọn đáng chú ý là máy tự chế tại Việt Nam hay nhám thùng Nototec (Grizzly G0458). Nhám thùng rất phù hợp để chà nhám pano cửa, hay bất kỳ bề mặt lớn nào yêu cầu năng suất cao. Khu vực lắp ráp đương nhiên cần bàn thao tác. Các bạn có thể tự đóng hoặc mua theo các mẫu nổi tiếng như Shaker, Festool MFT, Roubo. Hoặc tham khảo danh mục xưởng trên web. Việc di chuyển phôi gỗ sản phẩm sau khi hoàn thành cần xe nâng pallet hoặc xe nâng thủy lực. Các bạn có thể google là ra thông tin. Xe giúp chúng ta di chuyển dễ dàng và đỡ tốc sức hơn rất nhiều.

Lưu ý bài viết chủ yếu tập trung vào các xưởng làm đồ nội thất và ngoại thất, các xưởng thủ công hoặc sản xuất đặc thù như đồ chơi, đồ handmade sẽ có khác biệt không nhỏ với những máy móc khác như cưa lọng chỉ, máy chà nhám...vv. Để tham khảo phần nào đó vui lòng đọc qua bài viết: tại sao bạn cần máy chà nhám bàn

Mộc Chay Woodworking #48